του Θ. Λουλούδη και του Η. Αραβαντινού*
Πριν ακριβώς 95 χρόνια, στις 18 Μαΐου 1929, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ίδρυσε τις Λαϊκές Αγορές. Η πρώτη λαϊκή αγορά στήθηκε στην πλατεία Θησείου, ημέρα Σάββατο, και η παρουσία του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, με το καλάθι στο χέρι να ψωνίζει προϊόντα, έδειχνε την απόφαση της κυβέρνησης του, να την καθιερώσει. Ο θεσμός έμοιαζε να είναι μια προσωρινή απάντηση στην τότε ασύδοτη κερδοσκοπία των μεσαζόντων αλλά και στην οικονομική κρίση. Κανείς δεν περίμενε πως η Λαϊκή Αγορά θα μονιμοποιηθεί, θα αγαπηθεί, θα μπει στην ζωή των Ελλήνων, θα ξεπεράσει κρίσεις και κακουχίες κάθε μορφής (μόνο στην Κατοχή δεν λειτούργησε) και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής αγοράς.
Θα περίμενε κανείς έναν αιώνα μετά, οι Λαϊκές Αγορές να έχουν οριστικοποιήσει όλους τους κανόνες λειτουργίας και αισθητικής τους. Όχι, δεν το έχουμε καταφέρει μολονότι παραμένουν πάντα σημαντικές και απολύτως αναγκαίες. Και δεν το έχουμε καταφέρει αν και η Λαϊκή, είναι ένας κλάδος, που αποδεδειγμένα έχει απορροφήσει όλες τις αυξήσεις στα αγαθά που διαθέτει, προστατεύοντας το εισόδημα των καταναλωτών. Στις Λαϊκές Αγορές του Νομού, στις περίπου 22 λαϊκές αγορές της Πάτρας, του Αιγίου και της Κάτω Αχαΐας, εργάζονται περισσότερα από 600 άτομα, χωρίς να υπολογίζονται προμηθευτές και συνεργάτες. Ο κλάδος είναι σε συρρίκνωση το τελευταίο διάστημα και παρατηρείται μια συνεχής αποχώρηση ακόμη και ανθρώπων που επί χρόνια εργάστηκαν με τις οικογένειες τους στις Λαϊκές. Οι αιτίες είναι πολλές. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Μεγάλες φορολογικές επιβαρύνσεις: Το νέο νομοσχέδιο τους επιβαρύνει με το τεκμαρτό. Μάλιστα, με βάση τα χρόνια στις Λαϊκές αγορές, οι φόροι μεγαλώνουν.
- Παράνομοι πωλητές στήνονται στις παρυφές των Λαϊκών. Πρέπει να ελέγχονται από την Ελληνική Αστυνομία. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι δεκάδες.
- Παρά τα τεράστια έξοδα στην παραγωγή, η Λαϊκή έχει πάρει επάνω της την ακρίβεια, την οποία και απορροφά υπέρ του καταναλωτή.
- Δεν υπάρχει ενιαία εικόνα στις Λαϊκές. Πολύ βασικό είναι η αισθητική τους αναβάθμιση. Ενιαία πόστα, καλαίσθητες ομπρέλες, φύλαξη, συμπληρωματικές δράσεις.
- Απαιτείται σχεδιασμός και επιχορηγήσεις, ώστε να αλλάξει η εικόνα τους. Σύγχρονες ομπρέλες, πάγκοι, φόρμες υπαλλήλων κ.α.
Στα προβλήματα του κλάδου συγκαταλέγονται :
- Οι πολλές υπηρεσίες που αφορούν στις Λαϊκές, παρέχονται είτε από τον Δήμο, είτε από την Περιφέρεια, είτε από συνδυασμό ενώ χρειάζεται ένα και μόνο γραφείο που θα έχει τον συντονισμό.
- Δεν υπάρχει ο αναγκαίος μόνιμος έλεγχος για την εξασφάλιση της ασφάλεια των καταναλωτών από μικροπαραβατικότητες.
- Δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόγραμμα επιμόρφωσης εργαζομένων Λαϊκών σε σχέση με το αντικείμενο τους.
Ο συνδυασμός «Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής» θα επιδιώξει:
- Να συνεργαστεί με τον Δήμο και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο ώστε να εφαρμοστεί ο Κανονισμός (διαγράμμιση και αρίθμηση θέσεων, άμεση τοποθέτηση Ελεγκτή).
- Να συνεργαστεί με την Αστυνομία για την πάταξη του πάρα εμπορίου εκτός των λαϊκών αγορών.
- Να συμβάλει στην δημιουργία «Πρότυπης αγοράς», όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό και το Ν 4849/21, όπου θα δραστηριοποιούνται μόνο οι «παλιοί» πωλητές των Λαϊκών Αγορών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μία ημέρα της εβδομάδας π.χ. κάθε Τετάρτη, δεν θα γίνεται η Λαϊκή Αγορά, αλλά θα λειτουργεί μία μόνιμη σταθερή Λαϊκή Αγορά στις αποθήκες του ΟΣΕ από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Απαιτείται μια γενναία αναβάθμιση των Λαϊκών Αγορών. Είναι πλέον η σωστή χρονικά στιγμή για την ίδρυση μιας Πρότυπης Αγοράς, σε έναν μόνιμο χώρο, με κτήρια, πάρκινγκ, πρόσθετα καταστήματα. Μια ιδέα που έχει δημόσια διατυπωθεί είναι χώροι του ΟΣΕ στην Αγίου Ανδρέα. Έτσι θα αξιοποιούνταν κτήρια, θα διαμορφώνονταν αισθητικά χώροι εγκατάλειψης, θα πρόσθετε αίγλη σε μια ιστορική γειτονιά της Πάτρας και θα τόνωνε την κίνηση για τον κλάδο.
*Ο Θεόδωρος Λουλούδης είναι υποψήφιος πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας και επικεφαλής του συνδυασμού «Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής».
* Ο Ηλίας Αραβαντινός είναι ταμίας της Ομοσπονδίας Συλλόγου Πωλητών Λαϊκών Αγορών Αχαΐας
