Η Δύναμη της Μεσογειακής Ταυτότητας για την Ανάπτυξη της Αχαΐας

Πολιτιστική Κληρονομιά: Το Δυνατό Χαρτί του τόπου μας

Ζούμε στη χώρα με τα μεγαλύτερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Δεν πρόκειται για ανέκδοτο, αλλά για μια σκληρή πραγματικότητα. Στη χώρα της Μεσογειακής Διατροφής, ένα στα τρία παιδιά είναι υπέρβαρο και πάνω από τους μισούς ενήλικες είναι παχύσαρκοι. Παρά την κληρονομιά μας και την παγκόσμια αναγνώριση της Μεσογειακής Διατροφής ως πρότυπο υγιεινής διατροφής, εμείς έχουμε απομακρυνθεί από τις αρχές της και έχουμε υιοθετήσει μοντέλα ζωής που είναι πιο κοντά σε σύγχρονες δυτικές ανθυγιεινές συνήθειες.

Οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και η σωματική αδράνεια έχουν συμβάλει στα ανησυχητικά ποσοστά παχυσαρκίας και προβλημάτων υγείας. Η παχυσαρκία, εκτός από τις άμεσες συνέπειες στην υγεία, αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων όπως ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ορισμένους καρκίνους.

Παράλληλα πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη του Εργαστήριου Υγιεινής του Πανεπιστημίου Πατρών στα λύματα της Πάτρας αποκάλυψε μια όχι τόσο ευχάριστη πραγματικότητα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης καταγράφεται αυξημένη κατανάλωση φαρμάκων αντιβιοτικών, αντικαταθλιπτικών, αναλγητικών καθώς και  παράνομων ναρκωτικών ουσιών στα αστικά λύματα. Ενώ λοιπόν η επιστήμη και η τεχνολογία εξελίσσεται, φαίνεται ο άνθρωπος να είναι πιο άρρωστος και πιο δυστυχισμένος από ότι στο παρελθόν.

Ως κληρονομιά, η Μεσογειακή διατροφή είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό διατροφικό πρότυπο. Είναι τρόπος ζωής που αγγίζει κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Είναι ο αγρότης που ξεκινάει το πρωί για το χωράφι, οι οικογένειες που συναντιούνται στον ελαιώνα για να μαζέψουν τις ελιές, τα τραγούδια που συνοδεύουν τον τρύγο, οι γυναίκες που ετοιμάζουν τα γιορτινά εδέσματα για όλο το χωριό. Είναι η γιαγιά που ζυμώνει με τα εγγόνια της, η οικογένεια και οι φίλοι γύρω από το τραπέζι που μοιράζονται τους καρπούς αυτής της ευλογημένης γωνιάς του κόσμου.

Για αυτούς και ακόμα περισσότερους λόγους, η UNESCO συμπεριέλαβε τη Μεσογειακή διατροφή στην άυλη παγκόσμια πολιτιστική της κληρονομιά. Ως ένα ζωντανό πολιτιστικό στοιχείο που περιλαμβάνει τη γεωργία, την αλιεία, τα αγροτικά προϊόντα και την κοινωνικότητα. Η διατροφή αυτή ενσωματώνει τη φιλοξενία, την κοινή απόλαυση της τροφής και τις κοινωνικές αξίες. Οι τοπικές αγορές, οι γιορτές, τα πανηγύρια, αλλά και η συμμετοχή της κοινότητας στη διατήρηση και διάδοση των παραδόσεων παίζουν έναν κεντρικό ρόλο στη μεταφορά της πολιτιστικής γνώσης στις επόμενες γενιές.

Το μοντέλο αυτό δείχνει πολύ μακριά από τη σημερινή πραγματικότητα. Το ερώτημα είναι τι και πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Πως θα εκμεταλλευτούμε αυτήν την κληρονομιά που έχει ταξιδέψει χιλιάδες χρόνια και η απαξίωσή της από το σύγχρονο τρόπο ζωής, έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις.

Βιωσιμότητα: Ο Νέος Ορίζοντας της Μεσογειακής Διατροφής

Η μετάβαση σε βιώσιμες διατροφικές πρακτικές είναι πλέον επιτακτική. Η παραγωγή, ο εφοδιασμός και η κατανάλωση τροφίμων έχουν τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, επηρεάζοντας το οικοσύστημα και την κλιματική αλλαγή. Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί ένα μοντέλο βιωσιμότητας, καθώς βασίζεται σε φυτικές τροφές και τοπικά προϊόντα, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για ενεργοβόρα παραγωγή και τη χρήση νερού. Η «Πλανητική Υγιεινή Διατροφή», όπως περιγράφεται από την επιτροπή EAT-Lancet, προτείνει τη μείωση του κόκκινου κρέατος και της ζάχαρης κατά 50% και την αύξηση της κατανάλωσης φυτικών προϊόντων, μέτρα που συνάδουν με τις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής.

Παράλληλα, όλο και περισσότερο έδαφος κερδίζει παγκοσμίως, η ποιοτική παραγωγή μικρής κλίμακας. Η παγκόσμια τάση για ποιοτικότερα και βιώσιμα μοντέλα διατροφής, δίνει επιπλέον έδαφος στην προώθηση της Μεσογειακής διατροφής ως ολιστική εφαρμόσιμη λύση διαβίωσης.

Μεσογειακή Ταυτότητα: Το Δυνατό Χαρτί της Τοπικής Ανάπτυξης

Η Αχαΐα έχει το προνόμιο της αυθεντικής Μεσογειακής ταυτότητας, η οποία, αν αξιοποιηθεί στρατηγικά, μπορεί να αποτελέσει κινητήριο δύναμη για την τοπική οικονομία. Ωστόσο, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, χρειάζεται μια στοχευμένη προσέγγιση για την ανάδειξη των τοπικών μας προϊόντων, τα οποία έχουν την ποιότητα και την αυθεντικότητα να σταθούν δίπλα στα πιο φημισμένα προϊόντα διεθνώς.

Η περιοχή μας δεν διαθέτει μαζική παραγωγή προϊόντων, αλλά αυτό δεν την περιορίζει. Αντίθετα, το στοιχείο που διαφοροποιεί τα προϊόντα της Αχαΐας είναι η κορυφαία τους ποιότητα. Με κορωνίδα το ελαιόλαδο, το κρασί, το τυρί, τα βότανα, τη σταφίδα κ.α., η Αχαΐα έχει όλα τα εχέγγυα να αποτελέσει «σφραγίδα» ποιότητας και γεύσης.

Για να αναδείξουμε αυτά τα προϊόντα, πρέπει να στοχεύσουμε σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα ενισχύσει την εικόνα τους. Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι η έλλειψη ‘brand name’ για την Αχαΐα. Η πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι η ενίσχυση της αναγνωρισιμότητας του «Αχαϊκού προϊόντος» σε διεθνές επίπεδο. Όταν οι άνθρωποι σκεφτούν τη μεσογειακή διατροφή, να σκέφτονται την Αχαΐα, όπως ακριβώς συνδέουν την παρμεζάνα με την περιοχή του Ρέτζιο και το προσούτο με την πόλη της Πάρμα. Διότι ο πολιτισμός της διατροφής μας είναι πολύτιμος, και η ποιότητα των προϊόντων μας δεν χρειάζεται απλά προώθηση, χρειάζεται το δικαίωμα να αναγνωριστεί, να εκτιμηθεί και να μείνει αναλλοίωτη στον χρόνο.

Η ανάπτυξη αυτών των προϊόντων, ωστόσο, δεν περιορίζεται στην απλή εμπορική τους προώθηση. Η πραγματική αξία αυτών των προϊόντων έγκειται και στην εκπαιδευτική τους διάσταση, στην ικανότητά τους να συνδέουν τον επισκέπτη με την τοπική κουλτούρα και παράδοση. Δεν πρόκειται μόνο για την πώληση προϊόντων, αλλά για την εμπειρία και την εκπαίδευση γύρω από την ιστορία, τη σημασία και τις παραδόσεις που σχετίζονται με τη διατροφή μας. Όταν οι επισκέπτες απολαμβάνουν τα τοπικά προϊόντα, θα πρέπει να κατανοούν την αξία κάθε υλικού και τη διαδικασία που βρίσκεται πίσω από την παραγωγή τους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω διαδραστικών εμπειριών και συνεργασιών με ντόπιους παραγωγούς και βιωματική διάδραση με την τοπική κοινότητα.

Ανάπτυξη όμως δεν υφίσταται χωρίς την ευημερία της τοπικής κοινότητας. Η επιστροφή στις αρχές της Μεσογειακής Διατροφής, θα πρέπει να συνδυαστεί με πολιτικές που προωθούν τη διατροφική εκπαίδευση αρχίζοντας από τα παιδιά και θα ενισχύουν την τοπική παραγωγή, έτσι ώστε να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης της Αχαΐας στη βάση της Μεσογειακής της ταυτότητας.

Συμπέρασμα: Τώρα Είναι η Ευκαιρία. Τώρα Μπορούμε!

Η Αχαΐα έχει όλα τα εχέγγυα για να αξιοποιήσει την αυθεντική Μεσογειακή ταυτότητά της και να αναδείξει τα προϊόντα της ως σύμβολο ποιότητας και παράδοσης. Η πρόκληση για όλους μας είναι να διασφαλίσουμε ότι αυτή η ταυτότητα θα αναγνωριστεί παγκοσμίως, κάνοντάς την σύμβολο υγείας, γεύσης και αυθεντικότητας, σε μια παγκόσμια σκηνή όπου οι αξίες της Μεσογειακής Διατροφής θα συνεχίσουν να διαπρέπουν.

Τζίνα (Γεωργία) Τσιχλιά

Υποψήφια Επιμελητηριακή Σύμβουλος – Επιμελητήριο Πρωταγωνιστής 

Τμήμα Υπηρεσιών